Nghệ Thuật Thư Pháp Trên Mặt Quạt
Một tác phẩm chữ thảo trên quạt lụa, đường kính 28.4cm của Triệu Cát được lưu giữ tại bảo tàng Thượng Hải
Quạt lụa còn được gọi là quạt tròn vì nó có dạng hình tròn, cán ngắn. Trong hoàng cung xưa thường dùng loại quạt này nên còn được gọi là “cung phiến”. Loại quạt lụa này mang đậm tính trang trí. Ngưởi ta lựa chọn
nhiều loại chất liệu dệt khác nhau như tơ, lụa, lĩnh để tiện cho việc viết chữ, vẽ họa tiết lên trên mặt quạt, tăng giá trị thẫm mỹ
Loại quạt xếp có dạng như hình bán nguyệt. Khi Cao Ly (Triều Tiên,918-1392) và Nhật Bản đem quạt sang Trung Quốc cống nạp, quạt xếp trở nên thịnh hành từ thời Bắc Tống. Và cũng từ đó, quạt giấy trở thành nơi để các nhà thư họa thể hiện tài năng văn chương, nghệ thuật của mình. Đến đời Minh, có những hửa hàng chuyên sản xuất quạt xếp, cửa hàng chuyên chế tạo mặt quạt… , và chế tạo loại không có nan quạt để tiện cho việc viết chữ và trang trí.
Một tác phẩm chữ thảo trên mặt quạt xếp của Đổng Kì Xương
Do hình dạng quạt xếp rộng ở phần trên và hẹp ở dưới nên khoảng cách của các văn tự trên quạt cũng tượng tự. Đây là một kiểu dáng đặc biệt, đòi hỏi người sáng tác phải có sự sắp xếp thích hợp.
Có 3 loại mặt quạt thường gặp:
1. Sử dụng phần trên, không dùng phần dưới mặt quạt. Với dạng này, mỗi hàng dọc chỉ viết 2 chữ, sắp xếp theo thứ tự từ phải sang trái. Phần lạc khoản (ghi tên trên bức vẽ) ghi ở phía trái của chính văn. 2. Viết với số lượng chữ ít, tận dụng độ rộng trên mặt quạt từ phải sang trái, xếp theo hàng ngang từ 2 đến 4 chữ, phần lạc khoản có thể viết theo hàng dọc, chữ nhỏ, tương ứng với phần chính văn. 3. Viết theo trình tự ở phần trên, phần dưới viết cách hàng, hình thành một kết cấu dài ngắn hỗn độn. Cách sắp xếp này giúp tránh được tình trạng dày đặc ở phần trên và chằng chịt ở phần dưới; tạo sự hài hòa cho tác phẩm. Với dạng này, đầu tiên phải viết những hàng dọc dài khoảng 5 chữ, sau đó đến những hàng ngắn từ 1 đến 2 chữ. Phần lạc khoản phải thật tinh tế, thường được viết ở mặt sau của chính văn, có thể dài 1 hoặc nhiều hàng.suu tam
Xem thêm bài viết liên quan