Nhật kí du học sinh Việt Nam tại Nhật (Kỳ 7)

Người Nhật ăn mặc khác lưu học sinh chỗ nào, nói ra lời rất khó, nhưng tôi cũng thử tổng hợp: Con gái Nhật rất thích khoe chân, nhưng không thích khoe ngực. Con gái Nhật cũng ít mặc áo bó, thường là lùng thùng. Đặc biệt ở dưới chân, bao giờ họ cùng đi một đôi giày rất đẹp, thường là bốt cao cổ. Giáo sư phòng thí nghiệm của tôi rất thích nói chuyện về con gái với học sinh. Có lần thầy bảo: Gái Nhật có một cách kết hợp “ma thuật”. Đó là áo măng tô đen dài + quần soóc ngắn, mặc giữa mùa đông. Nhiều khi áo măng tô dài quá quần làm cho cô ta có vẻ không mặc quần. Thầy bảo bất kỳ một đứa con gái nào mặc kiểu này vào nhìn cũng rất dễ thương.

Hình ảnh của tác giả sau một thời gian dài sống tại Nhật.

 

Nghiên cứu

Hồi học đại học, lấy học trình là việc chính. Nhưng từ khi vào Thạc sỹ, khối kỹ thuật như tôi thì lấy học trình lại thành việc phụ. Có vài trình, tà tà lấy cũng xong. Việc chính là nghiên cứu. Mỗi đứa được giao 1 đề tài. Trong vòng 2 năm phải làm xong, phải tìm ra kết quả mới chưa ai tìm ra, phải phát biểu ở hội nghị toàn quốc và nước ngoài, có khi phải viết bài đăng trên các tạp chí uy tín. Làm không xong là khỏi tốt nghiệp. Thực tế có nhiều người không hoàn thành thạc sỹ trong vòng 2 năm vì không làm nghiên cứu.

Tôi được giao một cái bàn trong 1 căn phòng 12 người ngồi. Nó đã trở thành “nhà” của tôi. Từ sáng đến tối tôi ở đó. Ngoài những lúc có giờ học, lúc đi phòng khác làm thí nghiệm, hầu hết thời gian trong ngày tôi ở đó. Làm file Power Point, đọc luận văn, tìm tài liệu trên mạng, và vào… kenh14 hihi.

Thầy hướng dẫn tôi – cũng là chủ nhân của cái phòng thí nghiệm này- là một người tầm 45 tuổi. Thầy rất hay nói chuyện thế gian với học sinh. Qua những lần nói chuyện với thầy, tôi dần hiểu được cái “thần” của người Nhật. Thầy tôi – cũng như rất nhiều thầy giáo Nhật khác – đã nói rằng, văn hóa của người Nhật là MONOZUKURI, văn hóa làm ra sản phẩm. Cái họ quan tâm nhất là làm ra được đồ vật, thật tốt, chứ không quan tâm đến việc làm sao để quảng cáo sản phẩm này, làm sao để sinh lợi thật nhiều từ nó. Khi làm ra được sản phẩm gì đó người Nhật cảm thấy sung sướng vì hoàn thành công việc, vì mình có ích cho xã hội. Có lẽ cái tinh thần này là cái đã kéo họ từ kẻ bại trận sau thế chiến thứ hai thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới như bây giờ.

Thầy cũng hay nói về những người công nhân đạt trình độ “thần” của Nhật. Gia công cơ khí chính xác, họ có những cái máy tân tiến nhất thế giới trị giá nhiều triệu đô để cắt gọt chính xác, và có nhiều cái máy nhiều triệu đô để kiểm tra chất lượng của sản phẩm. Tuy nhiên, khâu kiểm tra cuối cùng lại là mắt trần của con người. Có một ông công nhân “thần” cầm chi tiết lên săm soi 1 lúc, OK – xuất xưởng, không được – làm lại. Thầy cũng kể chuyện, bề mặt kim loại sáng bóng mặt sau của iPod nano, trên thế giới chỉ có một chỗ làm được thôi. Đó là một công ty nhỏ ở gần trường đại học của tôi. Ở đó họ không dùng máy triệu đô, mà chỉ có một cái máy thủ công quay quay đơn giản, và có những ông công nhân “thần” đứng máy. Bọn tôi nghe mà cứ há hốc mồm.